0
0
Zachowek to istotna instytucja prawa spadkowego, mająca na celu ochronę interesów osób najbliższych zmarłemu, które nie zostały uwzględnione w testamencie lub nie otrzymały pełnej wartości przysługującego im spadku. Jest to kwota pieniężna, którą można dochodzić od osób, które odziedziczyły majątek. W niniejszym artykule wyjaśniamy, jakie są zasady dotyczące przedawnienia roszczeń o zachowek oraz do ilu lat można się o niego ubiegać.
Co to jest zachowek?
Zachowek to określona część spadku, którą prawo gwarantuje najbliższym członkom rodziny spadkodawcy, nawet jeśli testament przekazuje majątek innym osobom. Zasada ta ma na celu zapewnienie, że osoby bliskie, które zostały pominięte w testamencie, mają prawo otrzymać odpowiednią rekompensatę. Wysokość zachowku jest ustalana na podstawie wartości spadku i przysługujących uprawnionym udziałów. Zazwyczaj są to zstępni (dzieci, wnuki), małżonek oraz rodzice spadkodawcy, w zależności od sytuacji rodzinnej.
Zachowek jest wypłacany tylko w formie pieniężnej, co oznacza, że uprawniony nie może żądać przeniesienia własności przedmiotów należących do masy spadkowej. Warto także podkreślić, że istnieją konkretne przepisy regulujące, kiedy i w jakich warunkach można domagać się tego prawa.
Dowiedz się więcej na kancelariasprawyrodzinne.pl
Przedawnienie roszczenia o zachowek
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, roszczenie o zachowek ulega przedawnieniu po upływie 5 lat. Termin ten liczony jest od dnia otwarcia spadku, czyli najczęściej od dnia śmierci spadkodawcy. W sytuacji, gdy testament istnieje, 5-letni okres przedawnienia rozpoczyna się od dnia ogłoszenia testamentu. W praktyce oznacza to, że osoby uprawnione mają określony czas na dochodzenie swoich praw, a po jego upływie roszczenie traci swoją moc.
Należy podkreślić, że przedawnienie oznacza, że osoba uprawniona nie może już skutecznie dochodzić swojego roszczenia przed sądem. Dlatego tak ważne jest, aby działać w odpowiednim czasie i nie odkładać spraw związanych z zachowkiem na później. Warto również zasięgnąć porady prawnika, aby uniknąć pominięcia ważnych terminów.
Kiedy można ubiegać się o zachowek po rodzicach?
W przypadku, gdy nie ma testamentu, termin przedawnienia wynosi 5 lat od dnia śmierci spadkodawcy. Natomiast jeśli testament został sporządzony, okres ten liczony jest od momentu jego ogłoszenia. To oznacza, że prawo do zachowku wygasa po 5 latach, niezależnie od okoliczności. Sprawa może być bardziej skomplikowana, gdy mamy do czynienia z darowiznami.
Darowizny, które spadkodawca uczynił na rzecz innych osób, mogą wpłynąć na wysokość zachowku, o ile od ich przekazania nie upłynęło 10 lat. Jednak kluczowy jest upływ 5-letniego terminu od ogłoszenia testamentu lub od śmierci spadkodawcy. Oznacza to, że nawet jeśli darowizna miała miejsce wiele lat wcześniej, może być wliczona do spadku, jeśli nie upłynęło 10 lat.
Kiedy zachowek nie przysługuje?
Są sytuacje, w których prawo do zachowku nie będzie przysługiwać. Przede wszystkim nie otrzyma go osoba, która została uznana za niegodną dziedziczenia lub ta, która została wydziedziczona w testamencie. Wydziedziczenie jest możliwe, gdy spadkodawca wyraźnie wskaże to w testamencie i uzasadni taką decyzję. Kolejnym przypadkiem jest sytuacja, gdy osoba zrzekła się dziedziczenia jeszcze za życia spadkodawcy albo gdy odrzuciła spadek.
Odrzucenie spadku oznacza, że dana osoba nie ma prawa dochodzić zachowku. Warto także wspomnieć, że umowy o zrzeczenie się dziedziczenia są prawnie wiążące i powodują trwałe wykluczenie z kręgu spadkobierców ustawowych, a więc również z prawa do zachowku.
Roszczenie o zachowek przedawnia się po 5 latach, co oznacza, że uprawnieni mają ograniczony czas na dochodzenie swoich praw. Ostateczny termin zależy od tego, czy istnieje testament, i od daty jego ogłoszenia. Warto pamiętać o przysługującym prawie do zachowku oraz o okolicznościach, które mogą je ograniczyć lub wykluczyć. Zachowek to skomplikowana kwestia prawna, dlatego w razie wątpliwości warto skonsultować się z profesjonalnym doradcą prawnym.
FAQ
Czy po 30 latach można domagać się zachowku?
Nie, roszczenie o zachowek przedawnia się po 5 latach od śmierci spadkodawcy lub od ogłoszenia testamentu.
Czy darowizna dokonana wiele lat temu wlicza się do zachowku?
Darowizna może być zaliczona na poczet zachowku, o ile od jej dokonania nie upłynęło 10 lat, jednak istotny jest upływ 5 lat od otwarcia spadku.
Czy osoba wydziedziczona ma prawo do zachowku?
Nie, jeśli spadkodawca wyraźnie wydziedziczył daną osobę w testamencie, to osoba ta traci prawo do zachowku.
Jakie kroki podjąć, jeśli roszczenie o zachowek się przedawnia?
Jeżeli termin 5 lat już upłynął, osoba uprawniona nie ma możliwości skutecznego dochodzenia roszczenia przed sądem.
Co zrobić, gdy nie otrzymałem pełnej wartości spadku?
Warto niezwłocznie skonsultować się z prawnikiem, aby dochodzić swojego prawa do zachowku w odpowiednim terminie.
